Wełna mineralna powstaje z dwóch zasadniczych surowców.
Szklana, z piasku kwarcowego lub stłuczki szklanej – ma mniejszą gęstość, jest sprężystsza i mniej pyli. Ale jest też mniej odporna na obciążenia i nie nadaje się przez to pod tynk cienkowarstwowy.
Skalna, inaczej bazaltowa, właśnie ze skał bazaltowych. Charakteryzuje ją znacznie większa gęstość i mniejsza elastyczność.
Technologia produkcji w obu przypadkach jest podobna. Materiał po podgrzaniu do bardzo wysokiej temperatury ulega rozwłóknieniu. Włókna następnie trzeba uformować w maty lub płyty oraz nasycić lepiszczem, a także ewentualnie środkiem zmniejszającym nasiąkliwość.
Warto wiedzieć, że choć każda wełna mineralna jest niepalna, to może mieć różną odporność na działanie ognia. Właśnie od rodzaju i ilości lepiszcza zależy to, jak długo materiał wytrzyma działanie ognia, zanim ulegnie rozpadowi.
Technologia wytwarzania wełny mineralnej wymaga drogiego specjalistycznego sprzętu. Dlatego producentów jest względnie niewielu, na polskim rynku to kilka firm. Inaczej niż w przypadku styropianu, produkcja na małą skalę (tzw. garażowa) jest po prostu niemożliwa.
Pod nazwą „wełny” występują na rynku także inne materiały izolacyjne niż wełna mineralna. To tzw. wełna drzewna, wytwarzana z celulozy oraz naturalna wełna owcza. Na naszym rynku budowlanym popularność tych produktów jest jednak nikła.
Współczynniki wełny R, U, X
Warto wyjaśnić różnicę pomiędzy współczynnikami X oraz R. Pierwszy – X, informuje o tym, jak dobrze dany materiał przewodzi ciepło. Wełna mineralna ma być izolatorem, dlatego ta wartość powinna być możliwie niska. Zwykle wynosi ok. 0,040 W/(m2-K). Jednak różnice są znaczne – od 0,030 do 0,045. Współczynnik X jest taki sam niezależnie od grubości materiału, zatem nadaje się do porównania odmiennych ich rodzajów, np. wełny i styropianu.
Z kolei opór cieplny R obrazuje to, jak skutecznie warstwa materiału o konkretnej grubości utrudnia przepływ ciepła. Wartość tego parametru zależy więc zarówno od rodzaju materiału, jak i jego grubości. Stosowanie współczynnika R nie jest jednak w naszym kraju zbyt popularne, jesteśmy raczej przyzwyczajeni do podawania wartości współczynnika przenikania ciepła U dla konkretnej przegrody. Na szczęście, R jest po prostu odwrotnością U, wystarczy więc wykonać proste przeliczenie: U = 1 : R R = 1 : U.
Z kolei jeżeli znamy wartość X oraz grubość materiału d (w metrach), łatwo policzymy R: R = d : X (np. 0,20 m : 0,040 W/(m2-K) = 5 mzK/W
Operowanie parametrem R jest, wbrew pozorom, bardzo wygodne. W przypadku przegród wielowarstwowych – można bez trudu policzyć wartość oporu cieplnego każdej z warstw, a następnie dodać, żeby dowiedzieć się, jakie są właściwości izolacyjne całości. Po prostym przeliczeniu 1 : R otrzymamy zaś U całej przegrody.
